(EΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΤΙΣ 23-7-2001)

Εξετάσεις Λυκείου:

Ποιοί απέχουν και γιατί;

Του Γιώργου Ψαχαρόπουλου*

 

Τον Ιούνιο 2000 πάνω από 70.000 τελειόφοιτοι της Γ’ τάξεως λυκείου πήραν μέρος στις γενικές εξετάσεις για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η βάση δεδομένων του Υπουργείου Παιδείας κατέγραψε τους βαθμούς των μαθητών της Γ΄ Λυκείου που συμμετείχαν στις εξετάσεις, όπως επίσης και τους μαθητές που ενώ ήταν εγγεγραμμένοι στο Λύκειο, απείχαν. Η μελέτη του ποσοστού αποχής από τις εξετάσεις παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, όταν αυτή αναλυθεί με βάση τους Νομούς της Ελλάδας.

Όπως δείχνει ο Πίνακας 1, οι Νομοί Αττικής, Ροδόπης. Δωδεκανήσου και Κέρκυρας εμφανίζουν μεγάλη αποχή. Στο Νομό Ροδόπης, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό αλλόγλωσσων μαθητών, ενώ οι «τουριστικά προσανατολισμένοι» Νομοί της Δωδεκανήσου και της Κέρκυρας εξηγούν τη σημαντική αποχή από τις εξετάσεις της Γ΄ Λυκείου. Μήπως θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα κίνητρα για ολοκλήρωση του Λυκείου και πρόσβαση στα ΑΕΙ/ΤΕΙ σε αυτές τις περιπτώσεις;

Πίνακας 1: Αποχή ανά Νομό

Νομός

Αποχή (%)

Αττικής

8,3

Ροδόπης

7,3

Δωδεκανήσου

7,2

Κέρκυρας

7,1

Ελλάδα

5,4

Η μέση αποχή ανά Νομό κυμάνθηκε στο 5,4%, δηλαδή περίπου 1 στους 20 μαθητές δεν προσήλθε στις εξετάσεις. Εντύπωση όμως προκαλεί το γεγονός πως η Αττική εμφανίζεται στην πρώτη θέση από πλευράς αποχής, φτάνοντας το 8,3%. Η αιτία για αυτό το φαινόμενο μπορεί να αναζητηθεί στις μεγάλες διαφορές που παρουσιάζουν οι Δήμοι της Αττικής, ως προς τα κοινωνικο-οικονομικά τους δεδομένα. Δηλαδή, την αποχή της Αττικής ανεβάζουν οι φτωχότεροι Δήμοι, που θεωρητικά θα έπρεπε να εμφάνιζαν πολύ μεγάλα ποσοστά αποχής από τις εξετάσεις.

Την υποψία αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει ο Πίνακας 2. Στη βάση δεδομένων, συγκρίναμε 10 δημόσια σχολεία της Αττικής σε "πλούσιες" συνοικίες όπως η Εκάλη, η Βάρη και η Βουλιαγμένη κ.α., με 10 "φτωχότερα" δημόσια σχολεία του Ασπρόπυργου, της Δραπετσώνας και της Ελευσίνας κ.α.. Όπως δείχνει ο Πίνακας, η αποχή στα "φτωχότερα" δημόσια σχολεία προσεγγίζει το 12%, δηλαδή περίπου 1 στους 8 μαθητές δεν παίρνει μέρος στις εξετάσεις.

Πίνακας 2: Σύγκριση αποχής σε δημόσια σχολεία "φτωχών" και "πλούσιων" συνοικιών

Σχολεία

Αποχή (%)

Σε πλούσιες περιοχές

4,8

Σε φτωχές περιοχές

11,8

Σημείωση: Σύγκριση 10 σχολείων σε πλούσιες συνοικίες της Αττικής με 10 σχολεία σε φτωχές συνοικίες της Αττικής

Προβάδισμα όμως έχουν και οι μαθητές των μεγαλυτέρων σε τάξεις σχολείων (Πίνακας 3). Οι μαθητές των μεγάλων σχολείων απέχουν από τις εξετάσεις σε ποσοστό 3,7%, ενώ η αποχή στα μικρά σχολεία ανέρχεται στο 11%, όπως δείχνει ο Πίνακας 3. Μπορεί κάποιος να υποθέσει δηλαδή, πως η φοίτηση σε μεγάλο σχολείο, ή εκπαιδευτήριο σε «πλουσιότερη περιοχή» προωθεί τη συμμετοχή στις εξετάσεις.

Πίνακας 3: Αποχή ανά μέγεθος σχολείου
Σχολεία (μαθητές) Αποχή (%)
Μεγάλα (101+) 3,7
Μέτρια (51-100) 4,8
Μικρά (1-50) 11,0

Ο Πίνακας 4, συγκρίνει την αποχή στα ημερήσια και τα εσπερινά Λύκεια. Όπως φαίνεται, περίπου 7 στους 10 μαθητές των εσπερινών Λυκείων απείχαν από τις εξετάσεις και το ερώτημα που τίθεται είναι το γιατί. Λειτουργούν αυτά τα σχολεία σαν εκπαιδευτικοί Καιάδες ή υπάρχουν αντί-κίνητρα για το μαθητή τους; Γιατί επίσης η βάση δεδομένων του Υπουργείου καταγράφει μόλις το 1/15 της αποχής αυτής στα ημερήσια σχολεία;

Πίνακας 4: Αποχή στα Ημερήσια και Εσπερινά Λύκεια
Ημερήσια/Εσπερινά Λύκεια Αποχή (%)
Εσπερινά 64,5
Ημερήσια 4,4

Ποιά Λύκεια εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αποχή; Αν εξαιρέσουμε τα Λύκεια που είχαν λιγότερους από 30 μαθητές, εξετάζουμε τα Λύκεια που πολλοί ή και όλοι οι μαθητές δεν προσήλθαν να εξεταστούν. Όπως δείχνει ο Πίνακας 5, η συντριπτική πλειοψηφία των Λυκείων με πολύ μεγάλο ποσοστό αποχής αναφέρεται σε εσπερινή διδασκαλία. Εξίσου σημαντικό λοιπόν είναι το ερώτημα του γιατί σε ορισμένες σχολικές μονάδες τα παιδιά επιλέγουν να μην εξεταστούν (Διεθνές Απολυτήριο, κοινωνικοί αποκλεισμοί κ.α.).

Πίνακας 5: Αποχή % ανά Λύκειο
Λύκεια Αποχή (%)
Ιδιωτικό Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Λαζαροπούλου 100
1ο Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Πειραιά 100
Ιδιωτικό Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Καλοσκάμης 100
Τεχνικό Εσπερινό Γυμνάσιο-Λύκειο Μοσχάτου 94
Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Ν.Ιωνίας 93
Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Αιγάλεω 93
2ο Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Θεσσαλονίκης 73
Ενιαίο Λύκειο διαπ/κης εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης 52
1ο Εσπερινό Ενιαίο Λύκειο Βόλου 44
Ενιαίο Λύκειο Σαππών διαπ/κης εκπαίδευσης 36

Συγκεντρωτικά, τα ημερήσια και μεγαλύτερα Λύκεια στις πλουσιότερες, κοινωνικά ανεπτυγμένες περιοχές εμφανίζουν τα μικρότερα ποσοστά αποχής από τις εξετάσεις. Αντίθετα, τα μικρότερα και εσπερινά Λύκεια στις φτωχότερες περιοχές και μερικά μικρά της επαρχίας εμφανίζουν μεγάλη αποχή των μαθητών. Βλέπουμε λοιπόν ότι κοινωνική και ταξική διαστρωμάτωση αντικατοπτρίζεται πλήρως και στην εικόνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος...

 

*Βουλευτή Επικρατείας των Φιλελευθέρων

 

Ευχαριστούμε τον Υπουργό Παιδείας κ. Πέτρο Ευθυμίου για την πρόσβαση στη βάση των στοιχείων